Estoudiantina of the Cyclades
The first concert of the Estoudiantina of the Cyclades took place on Sunday, May 18, 2025, at the historic Apollo Theater of Ermoupolis. It was a celebration of memory and creation, inspired by the music of the Greeks of Smyrna and Constantinople, and part of the European program BRIAM – Bridges Across the Mediterranean (Erasmus+), which promotes adult education, cultural dialogue, and coexistence through the shared musical traditions of the peoples of the Mediterranean.
The concert marked the official debut of the orchestra before the public, with 28 musicians on stage—all residents of Syros, with diverse musical backgrounds, both students and teachers, professionals and amateurs. This initiative is not an individual but a collective one; its aim is to unite the island’s forces and lay the foundations for future generations.
The Estoudiantina of the Cyclades includes at least 7 members from the Orchestra of the Cyclades and is supported by Elita Kounadi, with access to the invaluable archive of her father, Sotos Kounadis—one of the most important archives of folk and rebetiko music in Greece. This archive contains rare recordings and scores that illuminate the musical pathways between Syros, Smyrna, and Constantinople and strengthen the collective musical memory of the region.
Special mention should be made of the historic Estoudiantina of Smyrna, known as “Ta Politakia,” in which Spyros Peristeris participated—one of the most significant musicians of the Interwar period. Peristeris, as arranger, guitarist, and conductor, was the one who urged Markos Vamvakaris to record for the first time—an act that proved decisive for the evolution of rebetiko song. Through this symbolic and substantial connection, the Estoudiantina of the Cyclades is spiritually linked to this great musical heritage and takes on the task of transmitting it to future generations.
The term “Estoudiantina” derives from the Spanish word estudiantina and refers to musical ensembles of students. In the Greek and Asia Minor context, it acquired special significance at the end of the 19th and the beginning of the 20th century, when organized orchestras with mandolins, guitars, qanuns, and violins were formed, performing urban and traditional pieces with a multicultural aesthetic. Choosing this title for the orchestra highlights its connection to historical musical roots while also marking its dynamic continuity today. The Estoudiantina of the Cyclades aspires to be a living carrier of continuity and creative reconnection with the shared musical heritage of East and West, of Smyrna and Constantinople, and of Syros, which historically served as a bridge between them.
Concert Repertoire:
- Wedding March – instrumental tune from Asia Minor weddings
- Limnian Zeibekiko – traditional tune from Lemnos, also known from the rebetiko “O Michanikos”
- Elli – Smyrnaic song with a narrative character
- Antikristos Politikos – dance tune from Constantinople
- Mortissa Smyrnia – urban folk song of Smyrna
- Nikriz Sirto – instrumental piece composed by Tanburi Cemil Bey
- Mikró Melachrinó – traditional song with roots in Crete and Asia Minor
- De vre de – love song from the Ionian coast of Asia Minor
- Monahogios o Konstantis – heroic Thracian ballad
- Roumpalia – love song from the Propontis region
- Yaf Youf – satirical song from Smyrna
- Beikos – instrumental piece originating from Constantinople
- Mbraccio a Mme & De se thelo pia – Italian melody with a Greek variation
- Menexedes kai Zouboulia – Ionian adaptation of an Asia Minor song
- The Waltz of Smyrna – characteristic example of cosmopolitan urban music
- Mantalena – song with lyrics set to a composition by Cemil Bey
- Karavotsakismata – composition by Markos Vamvakaris
- Karotsieris & Karotsieri trava – traditional song from Constantinople
Orchestra Members:
- Michalis Giannopoulos – mandolin, vocals
- Maria Ploumi – mandolin, island lute, vocals
- Panagiotis Mandis – mandolin
- Lefteris Denaxas – mandolin
- Dimitris Maragos – mandolin, acoustic guitar
- Petros Theodorou – four-course bouzouki
- Pierre Renault – three-course bouzouki
- Vasilis Antoniou – tzoumbous, three-course bouzouki
- Michalis Veronis – acoustic guitar, vocals
- Maria Papantoniou – classical guitar
- Thanasis Efthymiou – classical guitar
- Yolanda Ziaka – island lute
- Lazaros Asmis – Constantinopolitan lute (lafta)
- Sofoklis Koskinas – oud
- Apostolos Maris – qanun, ney
- Maria-Theresia Voutsinou – qanun
- Irini Stylianaki – qanun
- Georgia Litsa – santouri
- Kyriakos Gouventas – violin
- Vasilis Doukas – violin
- Giannis Tataridis – clarinet
- Christos Adamidis – toumbeleki, bells
- Theoni Karopoulou – toumbeleki, glass with komboloi
- Evangelos Skamagkas – toumbeleki
- Kostas Vasilakis – riq
- Aristomenis Garatziotis – bendir
- Eftychia Panopoulou – vocals
Εστουδιαντίνα Κυκλάδων
Η πρώτη συναυλία της Εστουδιαντίνας Κυκλάδων πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 18 Μαΐου 2025 στο ιστορικό Θέατρο Απόλλων της Ερμούπολης. Ήταν μια γιορτή μνήμης και δημιουργίας, εμπνευσμένη από τη μουσική των Ελλήνων της Σμύρνης και της Κωνσταντινούπολης και ενταγμένη στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα BRIAM – Bridges Across the Mediterranean (Erasmus+), το οποίο προάγει την εκπαίδευση ενηλίκων, τον πολιτισμικό διάλογο και τη συνύπαρξη μέσα από την κοινή μουσική παράδοση των λαών της Μεσογείου.
Η συναυλία αποτέλεσε την επίσημη πρώτη παρουσίαση της ορχήστρας στο κοινό, με 28 μουσικούς επί σκηνής – όλους κατοίκους της Σύρου, με διαφορετικά μουσικά υπόβαθρα, μαθητές και δασκάλους, επαγγελματίες και ερασιτέχνες. Η πρωτοβουλία αυτή δεν είναι ατομική, αλλά συλλογική· έχει ως στόχο να ενώσει δυνάμεις του νησιού και να βάλει θεμέλια για τις επόμενες γενιές.
Η Εστουδιαντίνα Κυκλάδων περιλαμβάνει τουλάχιστον 7 μέλη από την Ορχήστρα των Κυκλάδων και υποστηρίζεται από την Ελίτα Κουνάδη, με πρόσβαση στο ανεκτίμητο αρχείο του πατέρα της, Σώτου Κουνάδη – ένα από τα σημαντικότερα αρχεία λαϊκής και ρεμπέτικης μουσικής στην Ελλάδα. Το αρχείο αυτό περιλαμβάνει σπάνιες ηχογραφήσεις και παρτιτούρες που φωτίζουν τις μουσικές διαδρομές μεταξύ Σύρου, Σμύρνης και Πόλης και ενισχύουν τη συλλογική μουσική μνήμη του τόπου.
Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στην ιστορική Εστουδιαντίνα της Σμύρνης, γνωστή ως «Τα Πολιτάκια», όπου συμμετείχε ο Σπύρος Περιστέρης, ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς του Μεσοπολέμου. Ο Περιστέρης, ως ενορχηστρωτής, κιθαρίστας και μαέστρος, ήταν εκείνος που παρότρυνε τον Μάρκο Βαμβακάρη να ηχογραφήσει για πρώτη φορά – μια πράξη καθοριστική για την εξέλιξη του ρεμπέτικου τραγουδιού. Μέσα από αυτήν τη συμβολική και ουσιαστική διαδρομή, η Εστουδιαντίνα Κυκλάδων συνδέεται πνευματικά με τη μεγάλη αυτή μουσική κληρονομιά και αναλαμβάνει να τη μεταφέρει στις επόμενες γενιές.
Ο όρος «Εστουδιαντίνα» προέρχεται από το ισπανικό estudiantina και δηλώνει μουσικά σχήματα σπουδαστών. Στον ελληνικό και μικρασιατικό χώρο απέκτησε ιδιαίτερη σημασία στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν δημιουργήθηκαν οργανωμένες ορχήστρες με μαντολίνα, κιθάρες, κανονάκια και βιολιά, που ερμήνευαν αστικά και παραδοσιακά κομμάτια με πολυπολιτισμική αισθητική. Η επιλογή αυτού του τίτλου για την ορχήστρα υπογραμμίζει τη σύνδεση με τις ιστορικές μουσικές ρίζες, αλλά και τη δυναμική συνέχεια στο σήμερα. Η Εστουδιαντίνα Κυκλάδων φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν ζωντανό φορέα συνέχειας και δημιουργικής επανασύνδεσης με την κοινή μουσική κληρονομιά της Ανατολής και της Δύσης, της Σμύρνης και της Πόλης, και της Σύρου που υπήρξε δίαυλος ανάμεσά τους.
Ρεπερτόριο Συναυλίας:
Το Μαρς του γάμου – οργανικός σκοπός από μικρασιατικούς γάμους
Λημνέικο ζεϊμπέκικο – παραδοσιακός σκοπός της Λήμνου, γνωστός και από το ρεμπέτικο «Ο Μηχανικός»
Η Έλλη – σμυρναίικο τραγούδι με αφηγηματικό χαρακτήρα
Αντικρυστός Πολίτικος – χορευτικός σκοπός της Πόλης
Μόρτισσα Σμυρνιά – αστικό λαϊκό τραγούδι της Σμύρνης
Nikriz sirto – οργανικό κομμάτι σύνθεση του Tanburi Cemil Bey
Μικρό μελαχρινό – παραδοσιακό τραγούδι με ρίζες από Κρήτη και Μικρά Ασία
Ντε βρε ντε – ερωτικό τραγούδι από τα παράλια της Ιωνίας
Μοναχογιός ο Κωνσταντής – ακριτικό θρακιώτικο τραγούδι
Ρουμπαλιά – σκοπός της Προποντίδας με ερωτικό χαρακτήρα
Γιαφ γιουφ – σατιρικό τραγούδι από τη Σμύρνη
Μπέικος – οργανικό κομμάτι με προέλευση από την Πόλη
Mbraccio a Mme & Δε σε θέλω πια – ιταλική μελωδία με ελληνική παραλλαγή
Μενεξέδες και ζουμπούλια – διασκευή επτανησιακής παραλλαγής ενός μικρασιατικού τραγουδιού
Το βαλς της Σμύρνης – χαρακτηριστικό δείγμα κοσμοπολίτικης αστικής μουσικής
Μανταλένα – τραγούδι με στίχους πάνω σε σύνθεση του Cemil Bey
Καραβοτσακίσματα – σύνθεση Μάρκου Βαμβακάρη
Καροτσιέρης & Καροτσιέρη τράβα – παραδοσιακό της Πόλης
Μέλη της Ορχήστρας:
Μιχάλης Γιαννόπουλος – μαντολίνο, φωνή
Μαρία Πλουμή – μαντολίνο, νησιώτικο λαούτο, φωνή
Παναγιώτης Μαντής – μαντολίνο
Λευτέρης Δεναξάς – μαντολίνο
Δημήτρης Μαραγκός – μαντολίνο, ακουστική κιθάρα
Πέτρος Θεοδώρου – τετράχορδο μπουζούκι
Pierre Renault – τρίχορδο μπουζούκι
Βασίλης Αντωνίου – τζουμπούς, τρίχορδο μπουζούκι
Μιχάλης Βερώνης – ακουστική κιθάρα, φωνή
Μαρία Παπαντωνίου – κλασική κιθάρα
Θανάσης Ευθυμίου – κλασική κιθάρα
Γιολάντα Ζιάκα – νησιώτικο λαούτο
Λάζαρος Ασμής – πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Σοφοκλής Κοσκινάς – ούτι
Απόστολος Μάρης – κανονάκι, νέυ
Μαρία-Θηρεσία Βουτσίνου – κανονάκι
Ειρήνη Στυλιανάκη – κανονάκι
Γεωργία Λίτσα – σαντούρι
Κυριάκος Γκουβέντας – βιολί
Βασίλης Δούκας – βιολί
Γιάννης Ταταρίδης – κλαρίνο
Χρήστος Αδαμίδης – τουμπελέκι, κουδουνάκια
Θεώνη Καροπούλου – τουμπελέκι, ποτήρι-κομπολόι
Ευάγγελος Σκαμαγκάς – τουμπελέκι
Κώστας Βασιλάκης – ρικ
Αριστομένης Γαρατζιώτης – μπεντίρ
Ευτυχία Πανοπούλου – φωνή
Δημήτρης Καπέλλας – κοντραμπάσο